Volgens mijn reisgids heeft Yan’an zich van een ” backwater town” tot een stad van historische betekenis ontwikkeld. In oktober 1934 begon de Lange Mars (6400 km) van de communisten vanuit Jiangxi in het zuidoosten naar Yan’an. Hun positie daar was door de opdringende nationalisten (de Kuomintang van Chiang Kai Shek) onhoudbaar geworden. Van de geschatte 80.000 personen kwamen slechts 4000 hier in Shaanxi aan. Ze vestigden zich de bergen van Yan’an, organiseerden zich en breidden hun machtsbasis uit, waarbij de ster van Mao begon te rijzen. Met guerilla wisten de communisten vanuit Yan’an de Japanners die in 1931 Mantsjoerije waren binnengevallen, effectief te bestrijden. Er is hier een groot museum aan deze geschiedenis gewijd. Voor het enigszins megalomane gebouw staat Mao met de handen in de zij op een hoge sokkel, alsof hij wil zeggen dat heb ik toch maar even mooi geflikt.

In het gebouw moet de Westerse toerist het doen met enkele algemene Engelstalige teksten, die telkens hetzelfde lijken te vertellen. De zeer interessante foto’s maken veel goed, maar de teksten zijn alle Chinees. Da Mei en Er Mei die met me mee waren gegaan, konden alleen maar zeggen wie de kopstukken waren. Ik had twee zaken in gedachten waarvan ik wilde weten of er iets van in de tentoonstelling terug te vinden was. Van de bekende communistische leiders als Mao, Zhou En Lai, Liu Shao Qi, Zhu De (een generaal), ontbrak er een en wel Lin Biao, de man die bij ons bekend staat als de maker van het Rode Boekje met Mao-citaten uit de tijd van de Culturele Revolutie. Hij viel in ongenade en kwam om bij een mysterieus vliegtuigongeluk in Mongolie. Het tweede (ook ontleend aan de biografie van Chang/Halliday) was hoe Mao zich tijdens de lange mars verplaatste. Hij liet zich met zijn luie reet dragen en verklaarde dat zijn denkwerk en dat van de andere leiders ook arbeid was. U begrijpt het al, geen foto van de Leider in liggende positie op een draagbaar. Gelukkig valt er wel een foto met de wrat op zijn kin te zien. Dat detail was niet geretoucheerd.

Geschiedenis is in de Volksrepubliek per definitie politiek. Niet de feiten, maar de ideologie en die verdraagt slechts een positieve strekking. Misschien ging iets fout, maar eendrachtig… bla, bla. Terwijl Mao lag op de draagbaar, waren er vrouwen die lopend moesten baren. Dat staat niet in zijn notities te lezen. Uiteraard hebben we na dat museum enkele onderkomens van de CPC bekeken. Bij de “tijdelijke residentie” van de Mao konden toeristen en hun kinderen zich kleden in zo’n maopakje om zich dan te laten fotograferen met een geweer of revolver.

Nog een detail heeft me geintrigeerd. Een docente Chinees aan de volksuniversiteit Utrecht vertelde eens dat ze tijdens een college in China, wist dat er gesproken werd over een zeer bekende Chinese persoon uit de geschiedenis. Hij heette Jiang Jie Shi. Ze piekerde zich suf over wie dat nou eigenlijk was. Het was Chang Kai Shek. Van hem was er ook een foto in het museum en mijn reisgenotes waren zo vriendelijk de karakters van zijn naam in het pinyin te schrijven.

Yan’an, 27 augustus 2013