Het heeft me wel enige moeite gekost om in Mesopotamië te komen. Niet waar de Amerikanen Sadam Hoessein uit de grond trokken of in het land van Ur waar Abraham zijn tenten opsloeg. Nee, het is het tweestromenland tussen de Rio Paraná en de Rio Uruguay, een provincie die dan ook Entre Rios heet, maar de Griekse naam wordt ook gebruikt. In mijn hotel in Santa Fe deed ik het voor vertrek rustig aan. Ik hoefde maar 30 km naar Paraná te fietsen en of ik nou een pont eerder of later nam maakte niet uit. Dat laatste was een Hollandse gedachte. Bij de receptie hoorde ik dat de pont maar één keer per dag heen en weer gaat. Ik had nog 50 minuten. Dat rijdt niet prettig. Ik heb de zes rode verkeerslichten genegeerd en ook de twee borden met “verboden voor fietsers”. Met slechts vage aanwijzingen fietste ik als een gek op een soort gegist bestek. Paraná  zag ik na een half uur in de verte liggen en weer twintig minuten later het hoge stuurhuis van de pont, die van het Argentijnse leger bleek te zijn. Ik was de enige passagier. Het grote verkeer gaat door de tunnel verderop. De pont tufte langzaam naar de overkant. Het leek wel een tijdsverdrijf voor de drie bemanningsleden. En zo kwam ik weer geheel op adem in Paraná, een aardige stad hoog op de oever van de rivier.

De 200 km naar Uruguay waren tropisch heet. In het toch al saaie landschap waren maisvelden verbruind door de droogte en het geritsel van de bladeren klonk sinister. Na de brug over de Rio Uruguay maakte de weg een steile krul naar rechts die al geheel was gevuld met wachtende auto’s voor de douane. Een politieman hield me tegen. Er was een stenen trap die de krul afsneed en die was bedoeld voor voetgangers en fietsers. Het duurde even voor hij begreep dat het voor mij met een “equipaje pesado” wat moeilijk was, waarna hij met veel gebaar uitlegde hoe ik langs de autorij verder kon. Beneden gekomen zette ik mijn fiets tegen een trottoirband en liep naar het loket.

Eigenlijk drong ik voor en dat heb ik geweten. Met zo’n lange afstandsfietser en een niet-Amerikaans paspoort zitten ze altijd verbaasd te kijken en dat kost tijd. Links van mij stond een macho-achtige terreinauto met een Frans kenteken. De 4WD was rondom en op het dak beplakt met grote en kleine stickers. De Fransman maakte een wereldreis en de wereld moest dat weten. Mijn pas was nog niet afgestempeld of Francois begon heel langzaam mij met zijn bumper weg te drukken. Ik riep nog “Are you trying to kill me!” en “Voulez vous me tuer” (je hebt niet voor niets Frans geleerd) maar hij gaf geen krimp. Mijn pas kreeg ik nog net door het volgende raam teruggereikt. Achteraf (“esprit d’escalier!”) weet je altijd beter wat je had moeten doen. “Fuck you” zeggen of een hondedrol in zijn cabine gooien. Het bleef maar bij een sarcastisch “Merci beaucoup, monsieur”. Maar goed, ik was dan in wat officieel heet Republica Oriental del Uruguay.

Opvallend was dat meer nog dan in Argentinië in Uruguay mate wordt gedronken, een soort thee getrokken van de bladeren van de yerba mate-plant. Op straat, in het park, achter het stuur, op de fiets, op de duo-zit van de motor. Er zijn mensen die daar heel lyrisch over doen en omstandig de rituelen schetsen. Dat het te maken heeft met de ziel of het wezen van de Argentijn en andere toeristische infoshit. Veel mensen lopen met een thermosfles onder de arm en houden onder de kin een soort potje met zuigbuis (bombilla). Oppervlakkig gezien lijkt het of ze een zware pijp roken. Ik heb andere associaties bij al dat gelurk. Lijden die Uruguayanen aan een of andere geheimzinnige ziekte of zo? En dat potje lijkt wel erg veel op zon gore kwispedoor en dat is ook niet bevorderlijk voor de eetlust. Ik zag stellen door straten kuieren, van wie de vrouw de thermosfles droeg, terwijl hij aan zijn bombilla zoog. Daarom denk ik dat een man niet vraagt “Cecilia, wil je met me trouwen?” , maar “Wil je mijn thermosfles dragen?” Het einde van de romantiek is natuurlijk “Hou die rotfles nou maar es onder je eigen oksel!”.

Na drie dagen fietsen door de rolling plaines van westelijk Uruguay, kwam ik aan in Montevideo. Van bijna onbevolkt naar dichtbevolkt. In Uruguay wonen 3,5 miljoen mensen, van wie 1,7 in de agglomeratie Montevideo. Van de geschiedenis van het land ken ik maar één verhaal: Admiral Graf Spee, het beroemde Duitse vestzakslagschip dat hier in 1939 voor de kust ,aanschouwd door duizenden Uruguayanen, ten onder ging. Dus fietste ik naar het Museum Naval. Jammer voor het museum, maar wie even googelt komt meer aan de weet dan daar te zien is. Wel was de documentaire interessant met veel historische beelden, waarin de maker wel erg de indruk wil wekken of hij een tweede Titanic vindt. De Graf Spee had in de zuidelijke Atlantic veel Engelse koopvaardijschepen tot zinken gebracht. De commandant Hans Langsdorff was geen ordinaire nazikiller. Geheel volgens internationale richtlijnen heeft geen bemanningslid van de negen getroffen Engelse schepen het leven gelaten. Aardig detail is dat Langsdorff goed Engels sprak en een Engels bibliotheekje aan boord had waarvan de Engelsen dankbaar gebruik maakten. Om kort te gaan, na de Slag op de Rio de la Plata (13 dec. 1939) moest het gehavende slagschip heil zoeken in de haven van Montevideo. Daar kon het vanwege de Uruguayaanse neutraliteit slechts24 uur blijven. Het duurde langer door het kat en muis spel dat de Engelsen speelden, maar het schip moest weg. In de woorden van Animal Planet: de kreupele gnoe liep de wachtende leeuwen tegemoet. Voor het massale publiek kwam er een anticlimax: geen zeeslag. Langsdorff liet zijn bemanning door sleepboten aan wal brengen en zijn schip ontploffen. Een kanon van de Graf Spee staat voor het Museum Naval en bij de haven ligt zijn anker. Daar is het ook dat mijn boot zondag vertrekt naar Buenos Aires. Bij de Duitse ambassade wisten ze me te vertellen waar de Duitse marinemannen liggen begraven die bij de genoemde zeeslag omkwamen. Daar ga ik vanmiddag maar eens even kijken.

Jan Postema

Montevideo, Uruguay, 26 februari 2009

https://www.fietsenmetjan.nl

Nog geen commentaren »

Nog geen commentaren.

RSS feed voor commentaren op dit bericht. TrackBack URL

Geef commentaar

Je moet aangelogd zijn om commentaar te plaatsen.