Enkele kilometers voor we Hue bereikten, stopten we bij een bord met ‘rua xe’. Die twee woorden zagen we vaak waar auto’s werden gewassen, dus een fiets schoonspuiten zou ook wel gaan. En inderdaad, in een paar seconden was de modder van frame en tassen weggespoten. ‘Xe’ betekent voertuig en bij fietsenzaken zagen we telkens ‘xe dap’ en dat is dus fiets. Zonder dat je de woorden juist kunt uitspreken, leer je toch een beetje Vietnamees lezen. Zo weten we ook al dat ‘lam lop’ de plaats aanduidt waar een lekke band (een lamme lop) kan worden geplakt. Vietnamese letters zien er friemelig uit met al die haakjes en streepjes, de diacritische tekens. Ze laten zien hoe de letters moeten worden uitgesproken of welke klank ermee wordt bedoeld. Het Chinees heeft vier en het Vietnamees zes tonen. Zoek je een woord op in een woordenboek dan moet je de gebruikelijke volgorde weten van al die klankverschillen. Kennelijk hebben de Vietnamezen begrepen dat Westerlingen die tekentjes maar lastig vinden. Het visitekaartje van onze hoteldirecteur is aan twee kanten bedrukt. Aan de Engelse zijde zijn die letterfrutsels weggelaten.

In Hanoi heb ik een woordenboek gekocht, maar het bleek een kat in de zak. Toen we straffe koffie met heet water aangelengd wilden krijgen kon ik het woord ‘hot’ niet vinden. De laatste twee woorden onder H waren ‘hit’ en ‘hysteria’. En dat terwijl op de omslag prijkt ‘The oxford modern english dictionary’. Verder bladerend bleek het hele boek op het procrustusbed te zijn gelegd. Het is bovendien bedoeld voor Vietnamezen. Zoek je het woord ‘beautiful’ op (een belangrijk woord als sociaal smeermiddel) dan staat er alleen ‘a beautiful face with melancholy eyes’. Zou de samensteller net als de schijver van dat beroemde ‘Hebban olla vogala’ even een zwak emotioneel moment hebben gehad?
Woorden die wij aan elkaar schrijven worden hier vaak in lettergrepen gesplitst. Dat herkenden we aan Franse leenwoorden. ‘Ca phe’ (cafe) en ‘o to’ (auto). Dat schijnt invloed van het vroeger in Vietnam gebruikte Chinees te zijn, waarin elk karakter een lettergreep weergeeft met woordfunctie.

Jarenlang heb ik gedacht (en beweerd) dat het alfabetische schrift hier is gekomen met de Franse overheersing. Dat blijkt niet juist. Al in de 17e eeuw was deFranse missionaris-jezuiet Alexandre de Rhodes de ontwerper ervan. Uiteraard had hij religieuze bedoelingen: de verspreiding van Gods woord. Sociologisch interessant is, dat met de introductie van dat alfabet de positie van geleerden werd ondermijnd. Hun autoriteit berustte op de kennis van het klassieke Mandarijn.
Vandaag hebben we de vuile was gesorteerd voor de ‘laundry service’ van het hotel. Daar hoorde een tweetalige lijst bij. Maar ook al was die alleen in het Engels, de moeilijkheden stapelden zich op. Na inlevering van de was en de lijsten gooiden de dames van dienst in de kamer tegenover ons (waar ze lekker naar de tv lagen te kijken) de hele mik op de vloer en gingen de hele lijst nog eens na voor de Vietnamese versie. Omdat pyama er niet bij stond werd die verdeeld over ‘shirt’ en ’trousers’. Het ging allemaal zonder enige terughoudendheid laat staan gene (sjenne). Er werd veel gelachen en nu weet ik dat ‘ao pun’ een T-shirt is. Voor alle zekerheid hadden we onze eigen schaduwlijsten gemaakt. Toen aan het einde van de middag de schone was werd gebracht, bleek alles in orde. Deze Vietnamezen kon je wel om een boodschap sturen!
Hue, 27 december 2014

 

Nog geen commentaren »

Nog geen commentaren.

RSS feed voor commentaren op dit bericht. TrackBack URL

Geef commentaar

Je moet aangelogd zijn om commentaar te plaatsen.