Edith Vermeulen: Een jaartje fietsen. 12.000 km van Amsterdam naar Islamabad. Reiservaringen in woord en beeld. 160 blzz. Uitgave in eigen beheer 2010, € 14,50 exclusief € 2.20 verzendkosten in Nederland. *

Edith Vermeulen en Annette van den Bergh zijn twee ondernemende tantes die (juni 2008-juni 2009) op hun fiets Europa en Centraal-Azië doorkruisten en dat is wat anders dan een kampeerweekje in Stroe. Het ‘beeld’ uit de titel slaat op de foto’s achterin en op de omslag, maar ook op de originele tekeningen van Edith waarin een subtiele humor schuilt. De tekening van Annette happy in Capadocië herinnert aan een schilderij van Chagall waarin ook iemand van geluk de zwaartekracht ontstijgt. Tot het genoemde beeld kun je ook de kaartjes rekenen die de lezer laten zien langs welke route de tocht verliep. Voor de laatste landen, Turkmenistan, Uzbekistan, Kirgizië, West-China en Pakistan heb je wel een overzichtskaart nodig om te weten hoe die ten opzichte van elkaar liggen. De tekst van het boek bestaat deels uit de verslagen die ze onderweg op een weblog hebben bijgehouden. Thuis is het verslag geredigeerd en uitgebreid tot een nieuw geheel. Er zijn zes stukken gecursiveerd. Ze zijn beschouwend, terugblikkend en informatief, zodat niet helemaal duidelijk is wat ze van de andere tekst moet doen onderscheiden. Stilistisch doen ze dat wel: helderder en sterker. Het lijkt wel of de stijl gelijke hoogte houdt met de geografische van de tocht. Hoe hoger hoe beter.Vandaar dat de volgende zin wat later te lezen valt: “Een fietsreis van een jaar spreekt tot de verbeelding van mensen en soms vermoedt men dat we tijdens zo’n tocht, ver van huis, onverwachte inzichten opdoen en het antwoord (…) vinden op diepgaande levensvragen. Menigmaal wordt dan ook belangstellend gevraagd: wat houdt jullie zoal bezig onderweg? Ons antwoord is dan steevast: voedsel, water en veiligheid”(95). Een fraai verwoord statement waarmee het boek had kunnen openen.
Het ‘zorgvuldige correctiewerk’ slaat waarschijnlijk op de spelling. Stilistisch is het boek een rommeltje. Voor interessante reisindrukken komt de lezer aan zijn trekken. Edith heeft oog voor sprekende en bizarre details en dat maakt het boek aantrekkelijk. Het viel haar in Esfahan (Iran) op dat veel vrouwen met plakkers op hun neus liepen. Plastische chirurgie, waarvoor de schrijfster een aannemelijke verklaring heeft: het weinige dat je mag tonen moet mooi zijn. Op weg naar Samarkand werd Annette aangereden en de dader ging er van door. Het verhaal krijgt nog een verrassende wending en kan voor trainers op een assertiviteitscursus als schoolvoorbeeld worden gebruikt. Voor het verkrijgen van visa lopen Edith en Annette vaak in een doolhof. De duistere wegen der bureaucratie en corrupte ambtenaren drijven ze soms tot wanhoop. Het blijkt telkens weer een avontuur om in onbewoonde streken een passende kampeerplek te vinden, waarbij vreemde geluiden ’s nachts niet bevorderlijk zijn voor de slaap. De weersomstandigheden, vooral op grote hoogten, kunnen erbarmelijk zijn: kou, zandstorm, sneeuw, modder. Ook slecht geplaveide wegen doen mee in de ellende. Maar ondanks allerlei ongemakken, steile wanden en ijzingwekkende ravijnen doen beide vrouwen onuitwisbare indrukken op, waarin majesteuze besneeuwde toppen afwisselen met grootse uitzichten die de eigen nietigheid bevestigen. Wie de tocht ook wil maken, kan al vast beginnen met de paklijst achterin.

* Deze recensie verscheen eerder in De Wereldfietser, 2/2011

Nog geen commentaren »

Nog geen commentaren.

RSS feed voor commentaren op dit bericht. TrackBack URL

Geef commentaar

Je moet aangelogd zijn om commentaar te plaatsen.